David Sedaris staat bekend als 'humorist' en ik had hier en daar in recensies opgevangen dat hij je met zijn waargebeurde kortverhalen over zijn familie luid aan het lachen krijgt.
Juist: zijn familie, want hij schrijft autobiografisch.
Niet, dus, in 'Dress your family in corduroy and denim' (Abacus, 2005). Hardop lachen, bedoel ik. Ik vond de meeste verhalen tragikomisch. Glimlachen moest ik zeker, maar zijn scènes waren te pijnlijk accuraat en te herkenbaar om me aan het gieren te krijgen.
In een film zitten personages elkaar achterna in de mist, of rennen ze trappen af in brandende gebouwen, maar dat is voor beginners.
Ware liefde komt neer op de waarheid achterhouden, zelfs wanneer je de perfecte kans krijgt om iemand te kwetsen.
Let op, Sedaris bijt nooit. Tenzij hij zichzelf onder de loep neemt - en dan nog. Zoals wanneer hij in een ernstig gesprek met zijn zus in gedachten overweegt of hij dit moment wel in een boek zou gebruiken.
De betere, fictieve versie van hemzelf zou dat niet doen, besluit hij terwijl zijn huilende zus hem waarschuwt haar verhaal niet op te schrijven. Maar de echte David doet het gewoon wel.
Kijk, dat deed mij dan weer grijnzen.
Nee, zijn toon is vooral mild en medelevend. Hij verwijt zelden. Hij heeft oog voor kleine momenten en details die een familie maken tot wat ze is: in het beste geval leefbaar disfunctioneel.
Zoals zijn broer en vader die samen televisie kijken terwijl die eerste zich klaarmaakt voor zijn huwelijk - 'stil, David, we kijken televisie!'. Of de moeder die op een sneeuwvrije dag haar kinderen wegjaagt omdat ze alleen wil zijn, glas drank verbroederd met haar kop koffie.
Zelfs de man die zijn broek laat zakken wanneer Sedaris komt poetsen kan rekenen op komisch begrip.
Maar hij won me helemaal voor zich met het ontroerende The end of the affair, waarin hij zijn communicatieve tekortkomingen tegenover zijn lief schetst na een avondje film - op amper 4 bladzijden.
Wat hij als mens niet gezegd krijgt, zet hij als schrijver op papier.
Sedaris' sleutel is zijn stijl; die is haast onzichtbaar. Hij klinkt alsof hij naast je aan de bar zit, maar zijn vermakelijke schetsen zijn gebouwd met prachtige zinnen die zijn scherpe blik verzachten. In gemeten nonchalance kleed hij zijn familie uit, en zichzelf.
Ik zou maar uitkijken met een schrijver in de familie.