Zeep van Shilpa Gupta (MUHKA)


Foto. In een verduisterd halfrond staan tientallen stalen spiesen onder verweerde industriële lampen die uit een concentratiekamp zouden kunnen komen. Elke spies doorboort een blad met poëzieresten uit alle landen en eeuwen. Boven elk fragment hangt een micro. Daaruit spreken, fluisteren, zingen en zwijgen stemmen in alle talen. Soms samen, soms individueel, soms door elkaar. In een hoek hoor ik zacht: maybe spare poetry.


Ik ging naar Shilpa Gupta in MUHKA en kwam terug met een stuk zeep. Het voelt als een lauwe baksteen, ruikt naar eerste levensdagen en heeft THREAT in één zijde gegraveerd. Ik mocht er eentje van een gigantische stapel in mijn tas stoppen.

Met dat stuk zeep kunnen we de dreiging en de verdenkingen afwassen die ons worden aangegeven. Vandaag zijn we allemaal verdacht voor elkaar zonder dat we dat willen. Maken we elkaar zogezegd onveilig. Direct en indirect.

Moslim, blanke man, zwarte tiener tijdens lockdown, politieagent, politicus, vluchteling - als je de stapel zeep ziet liggen, besef je hoeveel eigenschappen ons maatschappelijk worden aangemeten die we niet kiezen. En ze voeden dreiging. Komen voort uit confrontatiepolitiek.

Schuld als handelswaar.

Gupta verkent die grenzen, zichtbaar en onzichtbaar, waarop we stuiten. Van de ene dag op de andere: Brexit. Nieuwe grens. Je bent Palestijn en wil naar je werk maar mag de grens niet over. Straks misschien.

Het is absurd. Zoals ze in een hoofdtelefoon fluistert terwijl je dichterbij mag komen en dan weer afstand moet houden:

The rain has shifted the border.
Now I cannot enter my house anymore.

Soms leiden die grenzen tot ongemak, onbehagen. Vaker tot opsluiting, verbanning en dood. Ook al zeg je en schrijf je gewoon wat je denkt, en wil je doen wat je wil doen.

Ook: een wolk van microfoons verwerkt al wat werd gehoord en wordt een nieuw wezen. Vreemd, dreigend en poëtisch. Op hol geslagen treinsignalisatie ratelt na 23:59 uur door, daagt uit, confronteert, desinformeert, lacht, begrijpt verkeerd, spelt fout, speelt een spelletje. Of niet?

En straks, op het einde van de dag, is het voorbij.



Life is what you make it

Onbehagen: een reality check met Bas Heijne