Omkoping, matchfixing, witwassen… De Belgische top speelt ‘the beautiful game’ helemaal de vernieling in. Maar evengoed wordt voetbal aan de basis stuk gemaakt door een gebrek aan integriteit dat de norm aan het worden is.
Ik ben ondertussen vier jaar jeugdvoetbalcoach van een lokale, gewestelijke ploeg in Antwerpen. Stapte in vanuit sociaal engagement, vaderschap en liefde voor de sport. Ik begeleid vandaag de U12, waar mijn jongste zoon speelt, groeide mee vanaf zijn zes, zeven jaar.
En met elk jaar wordt het erger.
“Ik zie wekelijks hoe tien-, elfjarige spelers elkaar onderuithalen zonder bal”
De schandalen die ik wekelijks moet tolereren door het gedrag van tegenstanders tussen de lijnen maken steeds meer dat ik eruit wil stappen. De kans is reëel dat dit mijn laatste seizoen als trainer is.
Veredelde vechtpartijen
Is voetbal een contactsport die bij momenten hard wordt gespeeld? Absoluut, daar schuilt ook een stuk van de aantrekkingskracht. Maar net daarom is er grote behoefte aan FairPlay en integriteit die tactiek en techniek stimuleren, meer dan, tja, vechten. Ik kan het niet anders noemen.
Ik zie wekelijks hoe tien-, elfjarige spelers elkaar onderuithalen zonder bal, tegenstanders opzoeken die niet in balbetwisting zijn, een doorgebroken spits genadeloos neerleggen, keer op keer, tackelend of trekkend aan shirt of arm, ellebogen gebruiken in duel, een hand in het aangezicht planten, natrappen bij balverlies…
Voor alle duidelijkheid: dit is het ‘laagste’ niveau, gewestelijk, in reeksen zonder klassement, waar spelplezier en voetbalkwaliteiten van kinderen volgens de regel van Voetbal Vlaanderen de hoofddoelstellingen zijn.
“Ik was blij dat we niet naar de spoed moesten”
De matchen waarin ik dit ‘professionele’ voetbalgedrag van de tegenstander moet aanzien, zijn te talrijk aan het worden en, erger nog: de coach van de tegenpartij staat erbij en kijkt ernaar. Zwijgt en knikt.
Deze norm is aangeleerd, wordt aangemoedigd zelfs; én door hoe professioneel voetbal vandaag in de hoogste regionen wordt gespeeld, maar ook door de mensen die kinderen in hun vrije tijd ‘leren voetballen'.
“De coach stond erbij en keek ernaar”
De begeleider van onze tegenstander riep vorige week nog ongegeneerd zijn spits toe dat hij alleen fouten moest maken “als het nodig was”. De jongen had onze voorste man met het been vooruit neergelegd terwijl de bal weg was. Dat had - in theorie - rood moeten zijn (het was zijn vijfde overtreding op ruim 45 minuten voetballen), ook al hebben we het hier over kinderen. De ref gaf fout, en dat was dat.
Ik was blij dat we niet naar de spoed moesten.
Hoe dat kan? Er is een schrijnend gebrek aan goed opgeleide scheidsrechters die onze jongste voetballers begeleiden in wat de basis is van FairPlay en respect voor elkaar op het veld. De meeste matchen worden wegens gebrek aan refs geblazen door vrijwilligers, bij regel mensen van de thuisploeg. De richtlijnen samengevat op één A4, FairPlay gedefinieerd als “handen schudden voor en na de wedstrijd”.
Het lijkt alsof de voetbalbond hier geen probleem ziet. Ik zie zeer weinig initiatieven om meer, nieuwe refs op te leiden.
“FairPlay gedefinieerd als ‘handen schudden voor en na de wedstrijd’”
Een speler van de tegenpartij berispen, een kaart geven, de coach aanmanen: het gebeurt niet, natuurlijk. Je hebt geen autoriteit als vrijwilliger - en dan heb ik het nog niet over wat supporters je naar het hoofd slingeren tijdens de match. Ja, ik heb ook al enkele matchen moeten blazen.
Vuil, vuiler, vuilst
Zonder kader, zonder duidelijk charter met engagement en controle, zonder degelijke matchbegeleiding is dit de richting die voetbal zal blijven uitgaan de komende generaties. Vuil spel wordt de norm.
En als spelers en hun trainers tussen de lijnen integriteit en FairPlay aan hun studs lappen, wat betekent dat dan voor hun gedrag buiten de club?
Voetbal - geen enkele sport - is onschuldig en vormt ons als mens even goed als studies, werk of vriendschappen.
Dat twee topscheidsrechters in onze profliga het zelf niet nauw nemen met integriteit zal, vrees ik, alleen maar ontmoedigend werken voor die nieuwe generatie refs die vandaag broodnodig is aan de basis.
De FIFA, de Belgische voetbalbond en Voetbal Vlaanderen oogsten vandaag al wat ze hebben gezaaid.